ต้นเมเปิ้ลก่วมแดง (Acer rubrum )

เมเปิ้ลก่วมแดง

เมเปิ้ลก่วมแดง หรือ เมเปิ้ลไทย (คำว่า “ก่วม” ใช้เรียกต้นไม้กลุ่มเมเปิลที่มีถิ่นกำเนิดในเเทบประเทศไทย) หรือที่รู้จักกันในชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Acer rubrum กันดีกว่า ต้นเมเปิ้ลก่วมแดงนี้ไม่ได้เป็นแค่ต้นไม้ธรรมดาๆ นะ แต่มันเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่โดดเด่นที่สุดของฤดูใบไม้ร่วงเลยล่ะ เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมใบเมเปิ้ลถึงเปลี่ยนเป็นสีแดงสดได้สวยขนาดนั้น? วันนี้เรามาทำความรู้จักกับ เมเปิ้ลก่วมแดง กันครับ

ถ้าใครเคยไปเที่ยวโซนภาคเหนือของไทย ในช่วงฤดูใบไม้ร่วง คงจะต้องตะลึงกับความงดงามของใบเมเปิ้ลสีแดงสดที่ปกคลุมทั่วทั้งภูเขาและหุบเขา บางครั้งก็ดูเหมือนพรมแดงขนาดยักษ์ที่ธรรมชาติปูไว้ให้เราได้ชื่นชม

แต่รู้ไหมว่าทำไมใบถึงเปลี่ยนเป็นสีแดงได้? เรื่องนี้น่าสนใจมากเลยนะ เมื่อฤดูใบไม้ร่วงมาถึง ต้นเมเปิ้ลจะเริ่มเตรียมตัวเข้าสู่ช่วงพักตัวในฤดูหนาว มันจะหยุดผลิตคลอโรฟิลล์ที่ทำให้ใบเป็นสีเขียว แล้วสารสีแดงที่เรียกว่า แอนโทไซยานิน ที่แอบซ่อนอยู่ก็จะเผยโฉมออกมา นี่แหละที่ทำให้เราได้เห็นใบไม้สีแดงสดสวยแบบนั้น

เมเปิ้ลก่วมแดงไม่ได้มีดีแค่เรื่องความสวยงามนะ มันยังเป็นต้นไม้ที่มีประโยชน์มากมาย น้ำเลี้ยงจากต้นเมเปิ้ลสามารถนำมาทำเป็นน้ำเชื่อมเมเปิ้ลที่หวานหอมได้ แต่ต้องใช้น้ำเลี้ยงถึง 40 ลิตรเลยนะ ถึงจะได้น้ำเชื่อมเมเปิ้ล 1 ลิตร ไม่แปลกเลยที่น้ำเชื่อมเมเปิ้ลแท้ๆ จะมีราคาสูงขนาดนั้น

นอกจากนี้ เนื้อไม้ของเมเปิ้ลก่วมแดงยังเป็นที่นิยมในการทำเฟอร์นิเจอร์ด้วย เพราะมันมีลวดลายสวยงาม แข็งแรงทนทาน และขัดเงาได้มันวาว ลองนึกภาพโต๊ะไม้เมเปิ้ลสีน้ำตาลอมแดงที่มีลายไม้เป็นเอกลักษณ์สิ สวยแค่ไหน

เมเปิ้ลก่วมแดง

ที่น่าทึ่งไปกว่านั้นคือ ต้นเมเปิ้ลก่วมแดงสามารถเติบโตได้สูงถึง 30 เมตร และมีอายุยืนยาวหลายร้อยปี บางต้นอาจมีอายุมากกว่า 200 ปีเลยทีเดียว คิดดูสิว่ามันได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของโลกมามากแค่ไหน ผ่านร้อนผ่านหนาวมากี่ครั้งแล้ว แต่ก็ยังยืนหยัดอยู่ได้

ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ดอกเล็กๆ สีแดงอมส้มของเมเปิ้ลก่วมแดงจะบานก่อนที่ใบใหม่จะงอก เป็นภาพที่สวยงามไม่แพ้ช่วงใบไม้ร่วงเลย แถมดอกพวกนี้ยังเป็นแหล่งอาหารสำคัญของผึ้งและแมลงต่างๆ ในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิด้วย

ที่น่าสนใจอีกอย่างคือ เมเปิ้ลก่วมแดงเป็นต้นไม้ที่ปรับตัวเก่งมาก มันสามารถเติบโตได้ในดินหลายประเภท ทั้งดินเปียกแฉะและดินแห้ง แถมยังทนต่อมลพิษในเมืองได้ดี เลยเป็นต้นไม้ยอดนิยมในการปลูกตามริมถนนในเมืองใหญ่ๆ

แต่ถ้าใครอยากปลูกเมเปิ้ลก่วมแดงในบ้านเรา ต้องเตรียมใจหน่อยนะ เพราะมันต้องการอากาศเย็นพอสมควรถึงจะเติบโตได้ดี และที่สำคัญ ถ้าอยากเห็นใบเปลี่ยนสีสวยๆ ก็ต้องมีช่วงอุณหภูมิที่แตกต่างกันระหว่างกลางวันและกลางคืนด้วย

เมเปิ้ลก่วมแดงยังมีความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมพื้นเมืองอเมริกันด้วยนะ ชนพื้นเมืองหลายเผ่าใช้เปลือกต้นเมเปิ้ลในการรักษาโรค และใช้น้ำเชื่อมเมเปิ้ลเป็นแหล่งพลังงานสำคัญในช่วงฤดูหนาว

เมเปิ้ลก่วมแดง

ทุกวันนี้ เมเปิ้ลก่วมแดงไม่ได้เป็นแค่ต้นไม้ธรรมดาๆ อีกต่อไป มันกลายเป็นส่วนสำคัญของการท่องเที่ยวในแถบอเมริกาเหนือและแคนาดา และในประเทศไทยได้มีการปลูกต้นเมเปิ้ลก่วมแดงกันอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะในภาคเหนือไม่ว่าจะเป็นจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย เลย พิษณุโลก มีนักท่องเที่ยวมากมายที่เดินทางไปชมความงามของใบไม้เปลี่ยนสีในแต่ละปี

เมเปิ้ลก่วมแดงยังเป็นตัวชี้วัดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ดีด้วย นักวิทยาศาสตร์พบว่า การเปลี่ยนสีของใบเมเปิ้ลเริ่มช้าลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของโลกที่ร้อนขึ้น

เห็นไหมล่ะว่า เมเปิ้ลก่วมแดงไม่ได้มีดีแค่ความสวยงามของใบสีแดงสดเท่านั้น แต่มันยังมีเรื่องราวที่น่าสนใจซ่อนอยู่อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ความสำคัญทางนิเวศวิทยา หรือคุณค่าทางวัฒนธรรม ทำให้มันเป็นหนึ่งในต้นไม้ที่น่าหลงใหลที่สุดในโลกเลยทีเดียว

ในประเทศไทย เราสามารถพบเมเปิ้ลก่วมแดงได้ในพื้นที่ภาคเหนือที่มีอากาศเย็น โดยเฉพาะในจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน พิษณุโลก และเลย ซึ่งมีสภาพภูมิอากาศที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของต้นเมเปิ้ล

สำหรับการปลูกเมเปิ้ลก่วมแดงนั้น ต้องเลือกดินที่มีคุณสมบัติเฉพาะ ดินที่เหมาะสมควรเป็นดินร่วนที่ระบายน้ำได้ดี มีความเป็นกรดเล็กน้อย (pH 5.5-6.5) และอุดมด้วยอินทรียวัตถุ ไม่ควรเป็นดินเหนียวที่แน่นเกินไปหรือดินทรายที่ระบายน้ำเร็วเกินไป

วิธีปลูกเมเปิ้ลก่วมแดงมีขั้นตอนดังนี้:

1. เลือกพื้นที่ที่มีอากาศเย็น อุณหภูมิเฉลี่ย 15-25 องศาเซลเซียส

2. เตรียมหลุมปลูกขนาด 50x50x50 เซนติเมตร

3. ผสมดินปลูกด้วยปุ๋ยคอก ขุยมะพร้าว และดินร่วน อัตราส่วน 1:1:1

4. วางต้นกล้าให้ระดับโคนต้นอยู่เสมอกับพื้นดิน

5. กลบดินและรดน้ำให้ชุ่ม

6. คลุมโคนต้นด้วยฟางหรือหญ้าแห้งเพื่อรักษาความชื้น

7. รดน้ำสม่ำเสมอแต่ไม่ให้แฉะ โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรก

8. ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ทุก 3-4 เดือน

ราคาต้นกล้าเมเปิ้ลก่วมแดงในไทยจะอยู่ที่:

• ต้นเล็ก (สูง 30-50 ซม.) ราคา 250-500 บาท

• ต้นกลาง (สูง 50-100 ซม.) ราคา 500-1,500 บาท

• ต้นใหญ่ (สูง 100 ซม. ขึ้นไป) ราคา 1,500-5,000 บาท ราคาอาจแตกต่างกันตามแหล่งที่มา สายพันธุ์ย่อย และความสมบูรณ์ของต้น